De Loteling brengt publiek in beroering

Negen mensen met jongdementie. Negen verhalen over hoe zij dementie van binnenuit beleven. Dat was het vertrekpunt van 'De Loteling', een theatervoorstelling van Het Bataljong die je niet onbewogen liet bij het verlaten van de zaal.

Het gevoel van een verkeerd lotje getrokken te hebben en de dynamiek van een fameuze cast die het geheel met veel durf brengt, dat waren de bijkomende ingrediënten van het succesrecept dat de première van 'De Loteling' was. Het Bataljong is een groep van jonge theatermakers en spelers, overwegend twintigers, opgericht in 2015 en gevestigd in Kortrijk. Zij worden hierbij geflankeerd door verscheidene mensen met professionele ervaring op gebied van theater. Voor dit stuk zijn ze meer dan een jaar op stap gegaan met de mensen van Het Ventiel, de buddywerking jongdementie in Harelbeke. Tijdens wandelingen van Het Ventiel startten ze met improvisatiespellen, zonder dat meteen duidelijk werd dat dit de kiem zou zijn van De Loteling. Regisseur Arne De Jaegere, zelf zoon van een vader met frontotemporale dementie, wist als geen ander tekst en emotie aan elkaar te koppelen. Hij deed dit samen met Hilde Vanderstraeten.

Het moet een huzarenstukje geweest zijn om te komen tot een voorstelling van een dergelijk professioneel hoog niveau. Natuurlijk worden sommige ervaringen uitvergroot, zoals het spreken over het hoofd heen van de persoon met dementie en het benoemen van ziektebeelden en is de onderhuidse kritiek op de zorgfabriek die je als consument maakt van gezondheidsvoorzieningen nooit veraf. Toch wordt de voorstelling nergens melig of vervalt ze in clichés. Integendeel: de uitspraken die de spelers doen zijn uit hun persoonlijk leven gegrepen en vertolken ook het gevoel waarmee zij kampen. En dat gevoel wordt in talloze momenten uitgeschreeuwd, soms in keurig Nederlands maar soms ook in sappig West-Vlaams dat geen ondertitels behoeft. Het stuk evolueert naar een strijd van de mens met dementie tegen de demon Alzheimer die hem uitloot met willekeurig goedgemikte lottoballen. Tragisch wordt het wanneer die ook de herinneringen begint uit te wissen en de mens zijn dierbare bezittingen wegneemt. Het verweer van de mensen die ‘uitgeloot’ zijn is heftig en komt binnen als een oerkreet die ervoor moet zorgen dat het Zelf niet verloren gaat. 

Prachtig om te zien is dat ook de partners en buddy’s van de mensen met jongdementie op het podium staan. Het was voor hen wellicht geen gemakkelijk traject, maar iedereen die we na afloop spraken was zeer trots om erbij te kunnen zijn en een tipje van de sluier lichtten van de strijd die ze dagelijks leveren. 'De Loteling' is een wake-up call voor iedereen die met dementie te maken heeft: soms geestig, soms rauw maar vooral een weergave van hun realiteit die zij als geen ander kunnen brengen. Het moet een hele klus geweest zijn om tot deze productie te komen, maar onze vijf sterren krijgt ze alvast. De staande ovatie van wel 10 minuten op het einde van de voorstelling was meer dan verdiend. Klasse!
 
Op volgende dagen kan je 'De Loteling' nog gaan bekijken:
4 december, 20h: CC De Spil Roeselare
5 december, 15h30: CC De Spil Roeselare
16 januari, 20h: CC Het Spoor Harelbeke
Interesse om de voorstelling te programmeren (als privé-initiatief, in het kader van een congres, opleiding, ...): neem contact op met Arne De Jaegere, 0479 69 09 42 of Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..
 
Gezien in Kortrijk in de Stadsschouwburg op zondag 29 september.