Seksualiteit en intimiteit

Seksualiteit is een fundamenteel deel van het menselijke bestaan, en seks is een unieke manier om je liefde uit te drukken en je verbonden te voelen met elkaar. Dementie kan verschillende effecten hebben op de seksuele relatie. Als gevolg van de dementie, kan een persoon minder behoefte krijgen aan seksueel contact, maar het tegenovergestelde kan ook voorkomen, zoals seksueel actiever, ontremd of veeleisend gedrag. Voor de mantelzorger kan het moeilijk en pijnlijk zijn om hiermee geconfronteerd te worden.

Door de zorgrelatie kan ook de liefdesrelatie op de tocht komen te staan. Het veranderde gedrag en de toenemende afhankelijkheid van de persoon met dementie kunnen gedachten aan liefde, intimiteit en seksualiteit bij de mantelzorger verdringen. Het is vaak moeilijk om je aangetrokken of opgewonden te voelen wanneer je dag-in dag-uit zorg moet dragen voor de persoon met dementie. Dit gaat vaak gepaard met schuldgevoelens bij de mantelzorger. Deze gevoelens kunnen ontstaan als de mantelzorger zijn partner met dementie afwijst en geen intimiteit of seksuele toenadering toelaat. Daarnaast kan het verlangen naar een nieuwe relatie ontstaan of de mantelzorger gaat een nieuwe relatie aan tijdens het ziekteproces van zijn partner. Dit is zeker bij partners van jonge mensen met dementie, die nog een heel leven voor zich hebben, een belangrijk aspect. Hulpverleners kunnen helpen bij deze problemen en raad geven over hoe mantelzorgers hiermee om kunnen gaan.

Ook in zorgcentra is gebleken dat in sommige gevallen de seksuele behoeftes nog blijven bestaan lang nadat de persoon met dementie zijn partner niet meer herkent of weet dat hij getrouwd is. Dit kan soms leiden tot het aangaan van een relatie met een andere persoon binnen het zorgcentrum met alle vervelende gevolgen vandien.

De meeste zorgfaciliteiten hebben een beleid betreffende relaties en seksueel gedrag. De grootste bezorgdheid gaat uit naar seksuele uitbuiting of misbruik en de vraag of de persoon met dementie nog bewust de toestemming kan geven of seksuele toenadering kan weigeren. De impact die dementie heeft op het bewustzijn en het rationeel denken vernietigt het vermogen om iets te overwegen en te beslissen. Ook de partner die seksuele toenadering zoekt bij iemand die zich in een vergevorderd stadium van dementie bevindt, wordt geconfronteerd met een aantal ethische kwesties en kan beslissen om het seksuele contact volledig achterwege te laten.